Zέα : H επιστροφή

Ένα ξεχωριστό δημητριακό που τρέφει τους προγόνους μας  και δίνει το όνομά του σε ένα λιμάνι, ενώ στη συνέχεια απαγορεύεται η καλλιέργειά του και αφαιρείται από τον εθνικό κατάλογο σπόρων, για να επιστρέψει στο τραπέζι μας, συνοδευμένο από διαμάχες και ίντριγκες. Ένα μίγμα μύθου και ιστορίας που θα μπορούσε να γίνει αστυνομικό διήγημα, αν δεν ήταν συνταγή για πεντανόστιμο ψωμί και ξεχωριστές ζύμες.

Η  ζέα ή ζειά  είναι δημητριακό που  καλλιεργήθηκε στην αρχαία Ελλάδα και ανήκει στην οικογένεια των δίκοκκων σιτηρών με την επιστημονική ονομασία Triticum dicoccum. Κόκκοι αυτού του σιταριού βρέθηκαν στις  Πυραμίδες της Αιγύπτου, ενώ η διάδοσή του απλώνεται στην αρχαία Βαβυλώνα και στην Κεντρική Ευρώπη. Η ζέα αποτελούσε για χιλιάδες χρόνια το κυριότερο δημητριακό για τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Άλλες γνωστές ποικιλίες δίκοκκων σιτηρών είναι το ντίνκελ , το έμμερ , το καμούτ, τα οποία όμως διαφέρουν από τη ζέα.

Η διατροφική της αξία

•          Περιέχει μεγάλες ποσότητες ανόργανων στοιχείων και κυρίως μαγνησίου, περιέχει 10-20 φορές περισσότερο μαγνήσιο από το κοινό σιτάρι. Το συστατικό αυτό βοηθά στην αντιμετώπιση των κραμπών που εμφανίζονται συνήθως μετά από πολύωρη ποδηλασία.
•          Το ποσοστό του αμινοξέος λυσίνη (Lycin) που περιέχει είναι το συστατικό των πρωτεϊνών που αυξάνει την πεπτικότητα τους, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και είναι το βασικό στοιχείο για την βιοχημική λειτουργία του εγκεφάλου.
•          Βοηθάει στην απορρόφηση θρεπτικών συστατικών (Ca, Mg κ.α.).
•          Καταστέλλει τις φλεγμονές που χρονίζουν στον οργανισμό και καταστρέφουν τα υγιή κύτταρα.
•          Η µεγάλη περιεκτικότητα της ζέας σε µαγνήσιο, της  προσδίδει και αντικαταθλιπτικές ιδιότητες.
•           Περιέχει βιταµίνες της οµάδας Β, σάκχαρα βραδείας καύσης, προβιταµίνη Α ,που επενεργεί στην καλή όραση και στην πρόληψη της ξηροδερµίας, καθώς και βιταµίνη Ε, γνωστή για την αντιοξειδωτική δράση της.

 Πώς μας ωφελεί

Λόγω της μεγάλης  περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και σε σύνθετες ουσίες αμινοξέων, η  κατανάλωσή ζέας μπορεί να συντελέσει στη μείωση της χοληστερίνης. Σε έρευνες που έγιναν φάνηκε ότι η ένταξη στη διατροφή αλευριού ολικής άλεσης δίκοκκου σιταριού, πλούσιου σε διαιτητικές φυτικές ίνες ,  για έξι εβδομάδες, μείωσε σηµαντικά τα συνολικά λιπίδια, τριγλυκερίδια και την LDL χοληστερόλη («κακή» χοληστερόλη). Ενώ, αντίθετα, η διατροφή µε ψωµί από κοινό σιτάλευρο, δεν προκάλεσε καµία σηµαντική µεταβολή στο προφίλ των λιπιδίων. 

Ζέα και γλουτένη

Η ζέα περιέχει γλουτένη σε μικρή ποσότητα σε σχέση με τα υπόλοιπα είδη σιταριών. Η γλουτένη αυτή, λόγω  της διαφορετικής σύστασης των πρωτεϊνών  της είναι ελάχιστα αλλεργιογόνος και πολύ εύπεπτη. Εξαιτίας της  περιεκτικότητα σε γλουτένη, τα προϊόντα της ζέας πρέπει να αποφεύγονται από όσους πάσχουν από κοιλιοκάκη.  Ωστόσο, η γλουτένη του δίκοκκου γίνεται ανεκτή από τα άτοµα που έχουν πρόβληµα µε την αλλεργία γλουτένης ή και από άτοµα που έχουν «µερική» δυσανεξία (όπως, για παράδειγµα, «φούσκωµα» µετά την κατανάλωση ψωµιού ή ζυµαρικών).

Πώς θα τη χρησιμοποιήσουμε

Η ζέα έχει μια πιο γλυκιά και γήινη γεύση από το σιτάρι και δίνει εξαιρετική  υφή στο ψωμί. Μπορείτε να την χρησιμοποιήσετε αντικαθιστώντας το αλεύρι από απλό σιτάρι στο ψωμί, καθώς και  σε συνταγές για κέικ, τάρτες, πίτες, κριτσίνια και μπισκότα.

Αν θέλετε να τη χρησιμοποιήσετε σαν δημητριακό σε σούπες ή σαλάτες χρειάζεται να τη μουσκέψετε από το προηγούμενο βράδυ, όπως κάνουμε με τα όσπρια. Με το πλιγούρι ζέας μπορείτε να φτιάξετε πεντανόστιμο ταμπουλέ ή  ένα ελαφρύ συνοδευτικό σε κυρίως πιάτα.

Πού θα τη βρούμε

Λόγω του πολύ μεγάλου ενδιαφέροντος για τα  προϊόντα ζέας , υπήρξαν δυστυχώς και προσπάθειες απομίμησης. Αυτές γίνονται κυρίως με την χρήση παρόμοιων ονομάτων ή ακόμη και της ίδιας της λέξης .

Την αποκλειστική όμως νόμιμη χρήση της λέξης «ζέα», για τα προϊόντα, την έχει το Βιολογικό Αγρόκτημα Αντωνόπουλου, στο Δίλοφο Λάρισας, το οποίο με την ονομασία ζέα εκτός από τον αρχαίο Ελληνικό σπόρο ο οποίος έχει διασωθεί, αναφέρεται  και στην καλλιεργητική μέθοδο που χρησιμοποιείται στο συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο του  Αγροκτήματος και με τις συγκεκριμένες μεταποιητικές μεθόδους .

Τα αυθεντικά προϊόντα Ζέας του Αγροκτήματος Αντωνόπουλου βρίσκονται σε επιλεγμένα καταστήματα βιολογικών προϊόντων σε όλη την Ελλάδα .Δεν εξάγονται στο εξωτερικό και δεν πωλούνται σε σούπερ μάρκετ. Στο Greenhouse είμαστε περήφανοι που διαθέτουμε τα  προϊόντα Ζέας του Αγροκτήματος Αντωνόπουλου ,τα οποία μπορείτε να δείτε αμέσως παρακάτω  .

Προϊόντα Ζέας